غصه سانسور در رسانه ملی

پژوهشگر رسانه‌های نوین درباره سانسورهای خبری صدا و سیما گفت: رسانه‌ای که در خبر براساس تحلیل خود، صفت به کار می‌برد و نمی‌گذارد مخاطب خود تصمیم بگیرد که مثلاً یک رویداد کم‌نظیر، بی‌نظیر، مهم یا باشکوه است، این موضوع نشان می‌دهد که رسانه می‌خواهد نظر خود را تحمیل کند تا مخاطب هم مانند او فکر کند.

دکتر سید جمال‌الدین حسینی مدیر عامل خبرگزاری برنا نیز اقدامات اصلی رسانه‌ها را گزارشگری، استنباط و قضاوت عنوان کرد و گفت: هرچه رسانه‌ها از قضاوت به سمت استنباط و گزارشگری حرکت کنند بالطبع بیان واقعیت‌ها از سوی آن‌ها بیشتر خواهد شد و اعتبارشان نیز نزد مردم افزایش می‌یابد. ضمن این‌که تاثیرگذاری آن رسانه بر جامعه بیشتر می‌شود.
وی تصریح کرد: اگر قرار باشد رسانه‌ای مانند صدا و سیما نه براساس ارزش‌های اسلامی و دیدگاه‌های حفظ نظم عمومی بلکه به دلیل سلیقه‌های سیاسی و یا ورود به جرگه‌های قبیله‌گرایی واقعیت‌های جامعه را تکه‌پاره ارائه کند قطعاً آن‌که در این میان زیان می‌بیند همین رسانه خواهد بود.
این استاد دانشگاه با بیان این‌که به نظر می‌رسد در برخی برنامه‌ها صدا و سیما با بی‌اخلاقی‌های رسانه‌ای، خود را با جامعه مواجه می‌کند، افزود: چرا باید این رسانه به هر بهانه‌ای بعضی مقامات که نمادهای ملی در کشور هستند را ضعیف جلوه دهد؟حسینی ادامه داد: صدا و سیما خوب می‌داند که تضعیف نمادهای ملی در سطح بین‌‌المللی از ارزش مردم ایران می‌کاهد و خواست و عملکرد ملت را نیز با چالش روبه‌رو می‌کند و همچنین موجب بروز آسیب‌هایی در سطح جهانی خواهد شد. وی تاکید کرد: زمانی که ما موضوع مدیریت مشترک جهانی دولت‌‌ها را مطرح می‌کنیم و داعیه‌دار این موضوع هستیم پس باید در این زمینه توجه بیشتری داشته باشیم.
مدیرعامل خبرگزاری برنا با اشاره به اینکه هم‌اکنون در حال ورود به فضای انتخاباتی هستیم، خاطرنشان کرد: رسانه پایه و اساسی مطرح شده در فضای انتخاباتی است و محوریت این موضوع را برعهده دارد، بنابراین صدا و سیما باید به عنوان رسانه ملی این محوریت را به درستی مدیریت کند. حسینی در ادامه گفت: صدا و سیما باید واقعیت‌ها را بیان کند و چنانچه قرار باشد خود را در ورطه سیاسی بازی قرار دهد ملت متوجه خواهند شد.
وی اضافه کرد: رسانه به عنوان یک واسطه میان بخش‌های مختلف منبعی کلیدی به عنوان اعتبار دارد که چنانچه این منبع اعتبار و اعتبار واسطه که همان رسانه است مخدوش شود، قطعاً نمی‌تواند به خوبی ایفای نقش کند و انتظارات نسبت به آن کاهش می‌یابد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: صدا و سیما باید در اعتبار منبع خبر و اعتبار خود رسانه در انتقال پیام دقت کند زیرا مخاطبان دست به انتخاب می‌زنند و ممکن است نقش صداوسیما در سبد رسانه‌ای مردم کاهش یابد.

 جریان آزاد اطلاعات شاید برای خیلی از کسانی که از آن دم می‌زنند شعاری بیش نباشد اما هرچه هست دانشمندان علوم ارتباطات وجود جریان آزاد اطلاعات را به جریان هوا (اکسیژن) در جامعه تشبیه کرده‌اند که اگر نباشد نفس جامعه بالا نخواهد آمد. بزرگان علوم ارتباطات بر این اعتقادند که فرهنگ موجب پویایی جامعه است و ارتباطات مایه پویایی فرهنگ خواهد شد و رسانه به عنوان ابزار ارتباطات نیز در نهایت به پویایی فرهنگی خواهد انجامید، با این اوصاف نقش رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های فراگیر همچون صدا و سیما نقشی بی‌بدیل است و از آنجایی که در کشور ما نیز مردم حافظه تصویری قوی‌تری دارند و به تلویزیون علاقه بیشتری نشان می‌دهند پس اگر این رسانه محافظه‌کار، منفعل، بداخلاق و ضد جریان آزاد اطلاعات باشد این عناصر منفی را به جامعه انتقال خواهد داد.
این روزهای رسانه ملی
اوضاع و احوال این روزهای رسانه‌ملی نیاز به هیچ مقدمه خاصی ندارد؛ ذکر چند نکته درباره عملکرد چند ساله رسانه ملی به ویژه در ماه‌های گذشته ایراداتی جدی را بر پیشانی فراگیرترین ابزار ارتباطات در دوران حاضر نمایان می‌کند که مهمترین آن‌ها حذف، سانسور و توهین به مخاطبین است. نمونه‌های این موارد کم نیست که بدان‌ها اشاره خواهد شد.حداقل از ماه‌های پایانی سال گذشته تا امروز یک خط و روال مشخص در عملکرد رسانه ملی وجود دارد؛ حذف، تقطیع و عدم انتقال پیوسته و مرتب اخبار و اطلاعات به ویژه در رابطه با دولت در کنار کانالیزه کردن افکار عمومی و مهندسی اذهان مخاطبان با هدایتگری جریاناتی خاص در رسانه ملی از جمله این موارد است که در نهایت منجر به درک نادرست و منقطع در ذهن مخاطبان خواهد شد.
تقطیع رسانه‌ای و سوال از رئیس‌جمهور
اسفند سال گذشته در روزهای پایانی سال برای نخستین بار در تاریخ نظام جمهوری اسلامی، مجلس موضوع سوال از رئیس‌جمهور را که مدت‌ها پیگیر آن بود اجرا کرد؛ در آن جلسه دکتر احمدی‌نژاد مطالبی را بیان کرد که با انتقال پیام آن به جامعه، مورد استقبال واقع شد، سوالات ده‌گانه نمایندگان طراح سوال در خصوص ارائه تسهیلات به متروی تهران، اشتغال و رشد اقتصادی، مسأله یارانه‌ها، اتهام خانه‌نشینی، مسائلی در خصوص مجلس، تشکیل وزارت ورزش، بودجه فرهنگی، طرح عفاف و حجاب و مکتب ایرانی از موضوع‌هایی بود که دکتر احمدی‌نژاد به آن‌ها پاسخ داد. اما این سخنان به صورت زنده از شبکه‌های سیمای جمهــوری اسلامی پخش نشد. اما این سوال به‌صورت جدی مطرح است که آیا کارشناسان رسانه‌ای صدا و سیما این نیاز را تشخیص ندادند که رخداد مهم سیاسی و اجتماعی سوال از رئیس جمهور که برای اولین‌بار در تاریخ جمهوری اسلامی انجام می‌شد را از یکی از شبکه‌های سیما به‌صورت زنده پخش کنند تا بعدها به واسطه عدم انعکاس دقیق آن، فضای کدورت‌های سیاسی افزایش نیابد و افکار عمومی نسبت به این رخداد شبهه‌ای نداشته باشند؟
پوپولیسم رسانه‌ای و فساد بانکی
فساد بانکی نیز از دیگر موضوع‌هایی بود که رسانه ملی با تقطیع آن نگذاشت جامعه درک صحیحی کسب کند، همانگونه که در مورد زورگیری و اعدام مجرمان آن حادثه نیز با ایجاد پوپولیسم رسانه‌ای منجر به مرگ افرادی شد که برخی از حقوقدانان حکم آن را مغایر با جرم دانسته و مجازات اعدام را غیرعادلانه توصیف کردند.
بی‌عدالتی رسانه‌ای و انتخابات مجلس شورای اسلامی
انتخابات سال گذشته مجلس شورای اسلامی که با حضور تعداد اندکی از جریانات سیاسی و با حذف رسانه‌ای گسترده حامیان دولت مواجه شد از دیگر کارزارهایی بود که رسانه ملی نتوانست از آن سربلند بیرون آید، همان گروهی که امروز مرکز ثقل تخریب دولت در مجلس هستند پیش از انتخابات و حتی در زمان تبلیغات انتخابات مجلس، از سوی رسانه‌ملی به استودیوهای مختلف دعوت شده و درخصوص مسائل گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره سخن می‌گفتند در حالی که برای دیگر نامزدها چنین امکانی هرگز فراهم نشد. این اقدام رسانه ملی از سوی مردم و کارشناسان مصداق بی‌عدالتی رسانه‌ای عنوان شد. حضور متوالی چهره‌هایی همچون علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان، علی مطهری و امثال این افراد تنها نمونه‌ای از این بی‌عدالتی رسانه‌ای است.
انتخابات سازمان نظام پزشکی
این انتخابات یکی از سیاسی‌ترین انتخابات نظام پـــزشــکی در سال‌های گذشته بود که رئیس‌جمهور نیز نسبت به تخلفاتی که در ردصلاحیت‌های این انتخابات وجود داشت هشدار داد و بر اجرای قانون تاکید کرد؛ اما هیچ یک از این موضوع‌ها از رسانه ملی پخش نشد.
استیضاح وزیر کار، فیلم فاضل لاریجانی و اظهارات رئیس‌جمهور
یک ماه پیش یعنی 15 بهمن ماه، جلسه استیضاح وزیر کار که رهبر معظم انقلاب نیز اصل اجرای آن را به ویژه در ماه‌های پایانی دولت اشتباه خواندند، به انگیزه عدم برکناری مرتضوی از تامین اجتماعی برگزار شد که در آن جلسه دکتر احمدی‌نژاد در دفاع از شیخ‌الاسلامی، به اصرار برخی نمایندگان فیلمی پخش کرد که اتهاماتی مبنی بر تخلف مالی و رشوه‌خواری علیه فاضل لاریجانی برادر رئیس‌مجلس در آن مطرح بود. اما نه فیلم و نه اظهارات رئیس‌جمهور هیچ یک پخش نشد و در بخش‌های مختلف خبری سیما تنها به استیضاح وزیر کار اکتفا شد آن هم نه به عنوان مهمترین اخبار بلکه در اولویت‌های غیر مهم!پس از این مقام معظم رهبری در دیدار با مردم آذربایجان نسبت به اتفاقاتی که در مجلس رخ داد، به سران قوا توصیه‌هایی کرده و مسئولان را از ادامه رفتارهای بداخلاقانه پرهیز دادند.
این سخنان رهبر انقلاب درحالی پخش شد که رسانه ملی با عدم پوشش اتفاقات روز استیضاح وزیر کار، این اجازه را به مخاطبین خود نداد تا نسبت به این ماجرا درک کامل، صحیح و شفافی داشته باشند.
بی‌شک زمانی که رهبر معظم انقلاب در بیاناتی به سران قوا توصیه کرده و نکاتی را گوشزد می‌کنند همه جوانب امور را در نظر گرفته‌اند با این حال باید پرسید چرا مسئولان صداوسیما در جایگاه مصلحت‌اندیشی نشسته و از جریان آزاد اطلاعات جلوگیری به عمل می‌آورند.
این در شرایطی است که رهبر معظم انقلاب چند هفته گذشته در دیدار با کادر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تاکید کردند که «من انقلابی‌ام»؛ با این اوصاف در حالی که مقام معظم رهبری صریح و انقلابی هستند اما رسانه‌ملی تنها روحیه محافظه‌کاری را در جامعه تزریق می‌کند.
سفر رئیس‌جمهور به مصر
حضور رئیس‌جمهور ایران در مصر در حالی که محمد مرسی رئیس‌جمهور این کشور برخلاف رویه‌های معمول دیپلماتیک در فرودگاه به استقبال دکتر احمدی‌نژاد رفت حرکتی فعالانه در عرصه سیاست خارجی به حساب می‌آید که در این دولت به ثبت رسید؛ شاید افتتاح یک پل در تهران و اختصاص برنامه‌های چند ساعته و رپرتاژگونه برای آن از نظر مسئولان رسانه‌ملی بااهمیت‌تر از حضور بلندپایه‌ترین مقام اجرایی ایران در کشوری است که سال‌ها با هم قطع رابطه بوده‌اند. پوشش نامناسب و مختصر رسانه ملی از سفر دکتر احمدی‌نژاد به مصر در حالی است که رسانه‌های غربی این سفر را بسیار با اهمیت توصیف کرده و پوشش گسترده‌ای به آن دادند.
اما شاید مصلحت! این‌گونه حکم می‌کند که آنونس‌های تبلیغاتی و برگزاری جشن قرعه‌کشی جوایز یک بانک خاص متعلق به یک نهاد خاص! جای اخبار این سفر را بگیرد.
قطع پخش مستقیم گفت‌و‌گوی تلویزیونی رئیس‌جمهور با مردم
5 اسفند ماه در شرایطی که رئیس‌جمهور در حال گفت‌و‌گوی مستقیم تلویزیونی با مردم بود و در خصوص مسائل اقتصادی سخن می‌گفت، به یکباره پخش زنده قطع شد و فیلم سینمایی روی آنتن رفت؛ گویا این نیز یکی دیگر از مصلحت‌اندیشی‌های مسئولان صداوسیما بود که اظهارات بالاترین مقام اجرایی کشور را قطع کنند. این اتفاقات در حالی می‌افتد که از آن سو نیز مجلس در قانونی اجازه حضور بیش از یک ساعت به خبرنگاران را در خانه ملت! نمی‌دهد. جلوگیری از جریان آزاد اطلاعات، حذف، سانسور، تقطیع، مصلت‌اندیشی، محافظه‌کاری و غیره این روزها بلای جان رسانه ملی شده که نمی‌گذارد اکسیژن به جامعه برسد.
سانسورهای صدا و سیما جامعه را بی‌اعتماد می‌کند
کارشناســـان رســـــانــه‌ای و جامعه‌شناسان نیز معتقدند که عملکرد رسانه ملی، در سال‌های گذشته مناسب نبوده است؛ در همین رابطه دکتر قرایی مقدم جامعه‌شناس، سانسورهای خبری صدا و سیما را موجب القای بی‌اعتمادی در جامعه عنوان کرد و گفت: رسانه ملی مدعی است بیش از هر رسانه دیگری درباره آثار سوء ماهواره و راه‌های مقابله با آن کار کرده است. شاید این ادعا نادرست باشد اما بی‌شک قابل طرح و بحث است که با این سانسورها، آیا رسانه ملی بیشترین سهم را در هدایت مردم ایران به‌سوی ماهواره‌ها و شبکه‌های خارجی داشته است؟ آیا این اقدام صدا و سیما در واقع موجب بی‌اعتماد کردن مردم نسبت به بنیان‌های سیاسی و اقتصادی در جامعه نمی‌شود؟ به اعتقاد این جامعه‌شناس شفاف نبودن اطلاع‌رسانی در این رسانه کمک به اهداف بیگانگان و ترویج سایر شبکه‌های غربی در کشور است و به نوعی می‌توان گفت این اقدام صدا و سیما آب در آسیاب رسانه‌های بیگانه ریختن است.
قرایی‌مقدم رواج بی‌اعتمادی اجتماعی در جامعه را از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد و اظهار داشت: بی‌اعتمادی مردم به ساختارهای اجرایی ملی منجر به تضعیف تعهد اجتماعی و کمرنگ شدن هویت ملی شده و گذشته از آن بی‌اعتمادی به تدریج به سطح روابط میان فردی کشیده می‌شود که حاصل آن انزوای اجتماعی است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سانسورهای خبری از سوی صدا و سیما هویت ملی را به خطر می‌اندازد و مضرات غیر قابل جبرانی را به دنبال دارد. متاسفانه برخی جهت‌دهی‌های خبری از سوی رسانه ملی منجر به متشنج شدن و بی‌اعتمادی در جامعه می‌شود و باعث گرایش و پذیرش مردم به رسانه‌های بیگانه می‌شود.
صدا وسیما؛ رسانه‌ای برای جذب مخاطبان به ماهواره
دکتر غلامرضا قاسمی کبریا، جامعه‌شناس نیز معتقد است با توجه به این‌که صدا و سیما رسانه‌ای است که دارای مخاطب عام است بنابراین باید در بیان اخبار و برنامه‌ها متعادل باشد.
وی با بیان این‌که سانسورهای خبر در صدا و سیما بی‌اعتمادی افراد نسبت به انتشار اخبار را به دنبال دارد، اضافه کرد: کم کاری‌ها در انجام وظایف باعث ترویج آسیب‌هایی در جامعه می‌شود. زمانی که خط و مرزهای تعیین شده در رسانه ملی رعایت نشود آشفتگی‌های ناهنجار را به دنبال خواهد داشت؛ در این حالت قانون‌پذیری اجتماعی از بین می‌رود.
به گفته این جامعه شناس، شاید گاهی لازم باشد برخی فیلم‌ها و برنامه‌ها سانسور شود اما این دلیل نمی‌شود که صدا و سیما پا را فراتر گذاشته و اخباری که نیاز به اطلاع‌رسانی در جامعه را دارد از دید مخاطبان سانسور کند به هر حال مخاطب هوشمند است و می‌تواند خبر دریافت شده را بهره‌برداری کند.این استاد دانشگاه تصریح کرد: رسانه‌های گروهی باید در انتشار صحیح اخبار مراقب باشند زیرا انجام برخی اقدامات نابجا موجب آشفتگی در جامعه و سپس گرایش مردم به سمت شبکه‌های ماهواره‌ای می‌شود.
سانسورهای خبری سوژه رسانه‌های خارجی
دکتر حسین امامی، پژوهشگر رسانه‌های نوین درباره سانسورهای خبری صدا و سیما گفت: رسانه‌ای که در خبر براساس تحلیل خود، صفت به کار می‌برد و نمی‌گذارد مخاطب خود تصمیم بگیرد که مثلاً یک رویداد کم‌نظیر، بی‌نظیر، مهم یا باشکوه است، این موضوع نشان می‌دهد که رسانه می‌خواهد نظر خود را تحمیل کند تا مخاطب هم مانند او فکر کند.
وی با بیان این‌که مخاطب باید در برابر این رسانه‌ها فعالانه و منتقدانه برخورد کند، بیان داشت: رسانه‌ای که منصف نیست قابل اعتماد نیست بنابراین مخاطب باید در این زمینه هوشمندانه برخورد کند. سانسورهای خبری موجب ایجاد خط قرمزهایی شده که به راحتی سوژه رسانه‌های خارجی می‌شود، در این زمینه مخاطب باید با داشتن سواد رسانه‌ای در تشخیص درستی خبر فعال باشد تا دچار سردرگمی در برابر اخبار ضد و نقیض و اعتماد به رسانه‌ها نشود. این پژوهشگر رسانه‌ای با بیان این‌که رسانه‌ای که خبر و تحلیل را با هم ترکیب می‌کند و انصاف رسانه‌ای را رعایت نمی‌کند به آن رسانه نمی‌توان اعتماد کرد، تاکید کرد: بعضی از رسانه‌ها با به کار بردن نظر خاصی برای جریان‌سازی خبری و یا براساس ایده سیاستگذاران رسانه‌ای، نظرات خود را با واقعیت ترکیب می‌کنند.امامی همچنین ادامه داد: چنانچه رسانه‌های داخلی بخواهند یک‌جانبه به مسائل بنگرند و وارد فضای نقد نشوند، فرصت را برای رسانه‌های خارجی فراهم می‌کنند تا آن‌ها بیشتر به اخبار منفی و خط قرمزهای ما ورود پیدا کنند که تعیین کردن این خط قرمزهای رسانه‌ای، یعنی تعیین راحت سوژه‌های خبری برای رسانه‌های خارجی. شبکه ایران

نظرات شما عزیزان:

ایرانی

ساعت20:29---18 اسفند 1391

سلام

تورو خدا بسته اینهمه تحقیر و کوچک کردن رئیس جمهور مردمی ایران به خود بیایید وقتشه دنبال حق باشید تا دیر نشده بریتان
پاسخ:همسنگر اینها خودشون رو کوچک میکنند و دولت مردمی را بین مردم ولایت مدار محبوبتر

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: